Hạt kê là gì? Tác dụng và công thức chế biến hạt kê thơm ngon

Hạt kê được lưu truyền trong dân gian như một loại ngũ cốc vàng của thiên nhiên vì những lợi ích mà nó đem lại. Hạt kê không chỉ là lương thực bổ sung các chất dinh dưỡng mà còn được sử dụng như một phương thuốc chữa bệnh hiệu quả. Hãy cùng mình tìm hiểu xem hạt kê là gì, công dụng của nó như thế nào và cách làm các món ăn bổ dưỡng thơm ngon từ hạt kê nhé.

Hạt kê nguồn gốc từ đâu?

Cây kê có nguồn gốc từ Ấn Độ, sau đó được du nhập đến nhiều vùng châu lục khác nhau, đặc biệt những nơi có khí hậu khô hạn như châu Phi, châu Á, Nam Mỹ và trở thành loại lương thực quan trọng. Kê cũng giống như các loại thực phẩm làm lương thực khác như lúa mì, ngũ cốc,…, nhiều nước còn coi đây là nguồn lương thực chủ đạo.

Kê là cây thân thảo, có thể cao lên đến 1.8m, hoa dạng bông, nhiều kép, ngọn hình trụ trổ xuống mang nhiều quả. Quả có màu vàng nhạt hoặc trắng ngà. Đây chính là hạt kê.

Cây kê rất dễ trồng dễ chăm. Ở nước ta, hầu như tỉnh thành nào cũng có cây kê, đặc biệt ở một số tỉnh khí hậu nóng, khô, mưa ít như Lai Châu, Sơn La, Nghệ An, Quảng Trị,…

Phân loại hạt kê

Cũng giống như lúa cho ra gạo nếp, gạo tẻ thì cây kê cũng cho ra những hạt kê tẻ và hạt kê nếp ( hạt kê vàng). Hạt kê nếp có hạt nhỏ màu vàng đậm hơn, mùi vị cũng thơm ngon đậm đà hơn nhưng khi ăn lại hơi nóng trong. Hạt kê tẻ hạt to hơn, màu vàng nhạt hơn, mùi vị không thơm ngon đậm vị bằng nhưng có tính mát hơn hạt kê vàng.

Thành phần trong hạt kê

Đừng trông mặt mà bắt hình dong vì hạt kê tuy nhỏ nhưng lại rất giàu chất dinh dưỡng. Là một loại ngũ cốc vàng của tự nhiên nên chắc chắn trong hạt kê chứa hàm lượng vitamin và khoáng chất cao. Phải kể dến như tinh bột ( hơn 70%), protein ( 10%) và đặc biệt hạt kê có chứa lượng canxi cao top 1 trong số các loại ngũ với hơn 13% Daily Value – GIá trị dinh dưỡng hàng ngày trên một cốc nấu chín 100g.

Theo nghiên cứu từ các chuyên gia dinh dưỡng cũng tìm ra được nhiều carotenoids trong hạt kê, đây là một chất có hoạt tính chống oxy hóa cao. Ngoài ra lượng vitamin A, B1, B2, E trong kê cao hơn nhiều so với các loại hạt phổ biến như gạo, lúa mì, ngô.

Tác dụng của hạt kê

Với rất nhiều vitamin và khoáng chất có lơi, hạt kê mang lại nhiều công dụng bổ ích cho sức khỏe, phải kể đến như:

Ngăn ngừa loãng xương

Với lượng canxi cao, hạt kê giúp ngăn ngừa nguy cơ loãng xương, giúp xương chắc khỏe, giảm thiểu tình trạng đau mỏi khó khăn khi vận động, giúp các vết rạn xương, nứt xương nhanh liền.

Ngoài ra canxi cũng rất tốt cho hệ thần kinh, vì thế hạt kê giúp hỗ trợ cải thiện trí nhớ, ngăn ngừa tình trạng suy nhược thần kinh ở những người lớn tuổi.

Chức năng ổn định, điều hòa đường huyết

Theo các nhà khoa học đã nghiên cứu về khả năng ổn định đường huyết của hạt kê, cho biết loại hạt này có chỉ số đường huyết thấp, lượng chất xơ cao hơn so với các loại ngũ cốc khác nên hạt kê vừa bổ sung đủ các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể, lại không làm tăng chỉ số đường huyết. Vì vậy đối với cơ thể chúng ta, đặc biệt là người bệnh tiểu đường, hạt kê là loại ngũ cốc được khuyên dùng.

Tốt cho hệ tiêu hóa

Trong đông y, hạt kê như một loại dược liệu có tác dụng ích vị, kiện tỳ nên phù hợp với những người có tình trạng hay tiêu chảy, nôn ói, ăn không tiêu, hấp thụ kém, đặc biệt là trẻ nhỏ. 

Hạt kê còn thúc đẩy chức năng co bóp của bàng quang nên được dùng như một loại thuốc giúp lợi tiểu.

Bổ sung lượng máu và hạn chế mỡ máu

Kê chứa nhiều sắt. Sắt là một thành phần rất quan trọng trong quá trình tạo hồng cầu. Vì vậy rất có ích cho những người thiếu máu, đặc biệt là với phụ nữ mang thai và sau sinh cần bổ sung một lượng máu lớn.

Hỗ trợ điều trị suy nhược, bồi dưỡng cho cơ thể

Trong hạt kê có chứa nhiều vi lượng cần thiết cho quá trình phục hồi sức khỏe nên rất có lợi cho những người thường xuyên mệt mỏi, mới ốm dậy, những người cao tuổi, phụ nữ mang thai, người suy yếu, sụt cân.

Hạt kê còn có tác dụng bổ thận, rất tốt cho những trường hợp đau lưng, mỏi gối, chân tay tê mỏi, tóc bạc sớm,…

Với những công dụng như trên, bạn nên sử dụng hạt kê thường xuyên để mang lại nhiều lợi ích tốt cho cơ thể.

3 Công thức chế biến hạt kê thơm ngon tại nhà

Vậy có những món ăn nào được làm từ hạt kê để bạn có thể ăn thường xuyên mà không bị chán. Hãy cùng tìm hiểu 4 công thức món ăn ngon được chế biến từ hạt kê vô cùng đơn giản sau đây nhé.

Cháo kê thịt gà hầm nấm

Bát cháo kê thịt gà hầm chung với các loại nấm mang hương vị thơm ngon, bổ dưỡng lại dễ ăn rất thích hợp cho trẻ em, những người bệnh, bà bầu, người cao tuổi. Mình sẽ chia sẻ ngay sau đấy cách làm món này rất dễ dàng mà ai làm cũng ngon ngay từ lần đầu nhé ( Công thức chia sẻ từ bạn Hòa Bùi)

Nguyên liệu:

• 1 phần hạt kê, 1 phần gạo ( tẻ hay nếp đều được)
• Gà ngon: ½ con
• Nấm: nấm rơm, nấm đùi gà, nấm hương,… có thể kết hợp các loại tùy theo sở thích và theo mùa.
• Hành tím 2-3 củ nhỏ
• Hành tây: ½ củ
• Hành lá
• Các loại gia vị bếp như nước mắm, hạt tiêu, hạt nêm, muối
• Cách thực hiện
• Nấm, hành lá, hành tây thái nhỏ

Cách làm:

• Hành tím bóc vỏ

• Kê nhặt sạn, vo sạch với nhiều lần nước cho thật kĩ để khi ăn không bị hôi.

• Gạo rửa sạch, có thể rang vàng cho thơm

• Gà đem rửa thật sạch với muối, luộc cùng với hành tím và chút muối.

• Sau khi gà luộc chín, vớt ra đem thái thành từng miếng nhỏ, giữ lại xương gà và phần nước gà để nấu cháo

• Cho các nguyên liệu đã chuẩn bị: kê, gạo, nấm, hành tây, gà đã xé nhỏ, xương gà cùng một chút gia vị như nước mắm, hạt nêm cho vào nồi nước luộc gà vừa nãy. Hầm trong 1 tiếng cho cháo thật nhừ. Nêm nếm sao cho vừa ăn.
• Khi ăn, bỏ xương gà ra ngoài, múc cháo ra bát, cho hành lá và rắc chút hạt tiêu vào cho thơm.

Bánh đa kê

‘’ Ai bánh đa kê không?’’ ai nghe thấy cũng phải xôn xao bồi hồi. Từ đợt dịch mình cũng ít được nghe tiếng rao này hơn nên để nguôi đi cơn thèm bánh đa kê, mình đã đút túi ngay công thức vừa ngon vừa dễ này, tham khảo ngay ( Chia sẻ của bạn Tu Anh Nguyen)

Nguyên liệu:

• Kê nếp ( kê vàng): 100g kê nếp sẽ có hương vị sẽ đậm đà, thơm ngon hơn
• Đậu xanh cà vỏ: 200g
• Nước: 400ml
• Muối ¼ thìa cà phê

• Vôi: ½ muỗng canh
• Đường tùy thuộc
• Bánh đa nướng
• Cách thực hiện:
• Đỗ xanh đem rửa sạch và ngâm với nước ấm cho nở

Cách làm:

• Hòa vôi với một ít nước, chở vôi lắng xuống ta gạn lấy phần nước trong

• Hạt kê nhặt sạn, vo thật sạch với nước sau đó ngâm với lượng nước vôi trong đã gạn tầm 2 tiếng

• Sau khi ngâm, rửa sạch đãi lại từ 3-4 lần nước.

• Nấu kê với tầm ⅔ lượng nước đã chuẩn bị, đun sôi với lửa vừa, đến khi kê hút bớt nước rồi từ từ cho thêm nước từng chút một đến khi hết. Sau đó hạ lửa nhỏ và cách 2-3 phút đảo thật đều tay để tránh khê kê. Khuấy đến khi cạn nước và nồi kê có độ đặc sệt, từ lúc đun đến khi đạt tầm 30 phút nhé.
• Trong thời gian đun kê, các bạn có thể tận dụng đun đỗ luôn nhé. Cho đỗ đã ngâm vào xửng để hấp cho chín nhừ, sau đó đem giã nhuyễn.
• Đậu xanh giã xong lấy dĩa xới đều lên cho tơi, tránh để bết lại.

•  Bí quyết muốn có lớp cháy kê, dàn trải phẳng kê xong cho vào lò vi sóng quay tầm 3-5 phút nữa không che đậy bề mặt tạo độ khô bề mặt và chính là lớp cháy kê che cho phần dưới không bị khô!

• Cuối cùng là dùng dao, thìa phết kê lên mặt bánh đa, dày mỏng tuỳ sở thích mỗi người rồi rắc tiếp đường, đỗ xanh lên và có thể dùng ngay lập tức ạ. Ngoái ra có thể ăn kèm với dừa nạo cũng rất bùi và thơm ngon.

Xôi kê

Sáng dậy đi làm mà được một bát xôi kê thì quả là bổ dưỡng, cung cấp đủ năng lượng để làm việc và học tập đến trưa. Hãy cùng học cách nấu món xôi này nhé:

Nguyên liệu:

• Hạt kê: 2.5 kg
• Gạo nếp: 1 kg
• Chút muối tinh

Cách thực hiện:

• Hạt kê và gạo nếp nhặt sạch sạn, vo sạch, hạt kê ngâm nước ấm từ 1-2 tiếng, gạo nếp ngâm nước ấm trong 3-4 tiếng để hạt nở khi đun sẽ nhanh chín, hạt mềm nhé. Tránh ngâm lâu sẽ khiến các loại hạt bở, dễ nát.
• Sau khi ngâm xong, đổ kê và gạo nếp ra rổ cho ráo nước. trộn đều với 1 thìa muối tinh trong 15-20 phút cho ngấm đều gia vị.
• Cho hỗn hợp gạo, kê đã ngâm muối vào một chiếc chõ, đun trong thời gian tầm 20 phút, sau đó mở vung và đảo thật đều. Trước khi đậy nắp vung nên lau sạch nước đọng lại trên nắp để tránh nước đọng chảy xuống nồi xôi khiến xôi bị nhão, đun tiếp trong 10 phút là có thể hoàn thành.

Sản phẩm cho ra dẻo thơm, màu vàng nhạt rất đẹp mắt, kê có vị bùi bùi ăn khá lạ miệng. Ngoài ra bạn có thể nấu xôi kê với hạt sen hay lạc để giúp tăng hương vị cũng như chất dinh dưỡng nhé.

Xem thêm: Baking soda làm bánh có độc không? Công thức làm bánh với Baking soda

Lưu ý khi sử dụng hạt kê

Bạn nên lựa chọn loại hạt kê vàng vì loại này có nhiều dinh dưỡng hơn và tốt cho sức khỏe hơn hạt kê tẻ.

Không sử dụng chung hạt kê với hạnh nhân vì có thể bị ngộ độc, ăn chung có thể gây hiệu ứng tiêu chảy.

Hạt kê mua ở đâu?

Hạt kê có thể mua ở các cửa hàng đồ khô, các siêu thị lớn như Big C, Coopmart, Lotte, Vinmart,.. hoặc đơn giản là bạn có thể đặt trên các sàn thương mại điện tử như Shopee, Lazada,…

Mức giá dao động cho 1 kg hạt kê từ 90.000-120.000 VNĐ, tùy địa chỉ. Với hạt kê hữu cơ có mức giá gần như gấp đôi. Nên mua ở những cửa hàng uy tín, đảm bảo hạt kê còn mới, không bị hỏng.

Trên đây là những thông tin về hạt kê và những món ăn ngon bổ dưỡng đến từ loại thực phẩm này. Mong rằng các bạn có thể hiểu được tác dụng cũng như chế biến thêm nhiều bữa ăn ngon, đổi vị cho gia đình từ hạt kê nhé.